Kody QR na produktach

Kodów QR nie trzeba nikomu przestawiać. Czarno-białe kwadraty znajdziemy na biletach autobusowych, paczkach chipsów czy w menu restauracji. Jednak często potencjał kodów QR umieszczonych na produktach jest niewykorzystany. Dziwi to najbardziej, kiedy kod QR prowadzi do użytecznych materiałów w których przygotowanie włożono dużo wysiłku.

Po co umieszczać kod QR na produkcie?

Kody QR stworzono z myślą o logistyce, ale obecnie dominują inne zastosowania. Prawdziwym przełomem była popularyzacja smartfonów i możliwość przekazania odbiorcy za jego pomocą adresu strony internetowej. W rezultacie powstała cała masa rozwiązań związanych z marketingiem i reklamą. W ostatnich latach zmieniły się jednak oczekiwania odbiorców. Większość z nich nie użyje kodu QR tylko dlatego, że jest on naklejony na produkcie. Zamiast tego muszą oni uznać, często intuicyjne, że po zeskanowaniu otrzymają treści, które mają dla nich jakąś wartość. Dlatego oznaczanie produktów kodami QR wykracza obecnie poza samo umieszczenie wzoru na etykiecie.

Ilustracją niech będzie etykieta popularnego napoju gazowanego. Kod umożliwia zainstalowanie aplikacji lojalnościowej, ale o tym dowiemy się dopiero po zeskanowaniu.

Gdzie na produkcie umieszczać kod QR?

Zdjęcie produktu, victronenergy.com

Eksponowane powierzchnie na froncie produktu są często najlepszym możliwym miejscem. Prawie "krzyczą" do użytkownika, że warto zeskanować kod i że jest on przeznaczony dla niego. Ze względów estetycznych nie zawsze jest to jednak najlepsze rozwiązanie. W przypadku elektroniki i sprzętu AGD zwykle gdzieś znajduje się oznaczenie modelu lub tabliczka znamionowa. Choć są to miejsca mniej widoczne, to w sytuacji gdy ktoś szuka podanych tam informacji, materiały dostępne przez kod QR mogą bardzo mu pomóc.

Opakowania, folie ochronne i nalepki

Warto rozważyć umieszczenie kodu na opakowaniach, foliach ochronnych czy nietrwałych nalepkach. Użytkownik oczywiście prędzej czy później się ich pozbędzie. Jednak często moment instalacji, montażu i pierwszych uruchomień, kiedy wszystkie pudełka i folie ochronne są jeszcze pod ręką, stwarza jednocześnie najwięcej wyzwań. Jeśli użytkownik będzie miał pozytywne doświadczenia na tym etapie, to w przyszłości poświęci znacznie więcej czasu na znalezienie duplikatów kodu umieszczonych w innym miejscu lub poszuka materiałów bezpośrednio na stronie producenta.

Dokumentacja

Do papierowych instrukcji zdecydowanie warto dodać kody QR i to najlepiej na dwa sposoby. Po pierwsze, jeżeli dla konkretnych treści mamy ilustrujące je materiały wideo, to możemy przy nich dodać kod QR z odnośnikiem do filmu. Dla wielu osób wideo to preferowany format instrukcji. Jeżeli mamy gotowe nagrania, to marnujemy ich potencjał, jeśli nie udostępniamy ich bezpośrednio z instrukcji. Po drugie sama instrukcja też może być zaopatrzona w kod QR prowadzący do dedykowanej strony wsparcia lub przynajmniej instrukcji w wersji do pobrania. Tego typu usprawnienia znacznie poprawiają odczucia użytkowników.

Wygląd

W powszechnym użyciu jest kilkanaście rodzajów kodów dwuwymiarowych. Choć tylko kody QR są szeroko używane przez końcowych odbiorców, występowanie innych kodów może być dezorientujące. Sytuację komplikuje również duża swoboda przy zmianie wyglądu i kolorystyki kodów QR. Z pewnością wielokrotnie spotkałeś się z kodami, co do których miałeś wątpliwości, czy są przeznaczone dla Ciebie.

Powyżej pokazano trzy warianty kodów QR oraz dodatkowo kod DataMatrix. Tego typu oznaczenia możemy znaleźć na produktach codziennego użytku. Możliwość zeskanowania najbardziej typowej wersji nie budzi wątpliwości. Dla dwóch kolejnych wersji może pojawić się niepewność. Kodu DataMatrix prawdopodobnie nikt nie będzie nawet próbował użyć. W przypadku wydarzeń artystycznych, kolorowy i oryginalny kod umieszczony centralnie na plakacie wygląda ciekawie i zachęcająco. Jednak w większości typowych zastosowań nietypowy wygląd może wręcz zniechęcić odbiorcę.

Jaki rozmiar kodu QR?

Trudno wyobrazić sobie sytuację, gdy kod QR jest za duży do zeskanowania i pod względem technicznym trudno wskazać jakiekolwiek rzeczywiste ograniczenia. Choć odbiorcy przyzwyczaili się do olbrzymich kodów QR na plakatach i banerach reklamowych, to przy oznaczaniu przedmiotów nie należy przesadzać. Bardzo duży, dominujący kod QR może źle wpłynąć na estetykę oznaczonego produktu. Inaczej wygląda sytuacja, kiedy kod jest za mały. Niewielkie kody cały czas wywołują, często słusznie, skojarzenia z oznaczeniami logistycznymi. Wiele zależy od rozpatrywanego przedmiotu, ale jeśli kod ma mniej niż centymetr wysokości, to wiele osób uzna go za nieprzeznaczony dla ludzi.

Skanowanie kodów QR na produktach

Kody QR mogą być bardzo odporne na błędy i zniekształcenia. Przy odpowiednich ustawieniach można tworzyć kody, które poradzą sobie z utratą prawie 30% zawartości. Niesamowite wrażenie robią artystyczne grafiki z osadzonym kodem QR, który cały czas można odczytać.

Artystyczny kod QR, wygenerowany przez quickqr.art

Łatwo więc ulec iluzji, że kod QR po dowolnych zmianach zawsze będzie działał dobrze. W praktyce sytuacja potrafi być wyjątkowo kłopotliwa. Najczęściej mamy do czynienia z pogorszeniem działania aplikacji. Efektem są sfrustrowani użytkownicy wielokrotnie powtarzający nieskuteczne próby. W żadnym wypadku nie powinniśmy zbyć tych problemów stwierdzeniami typu "dziwne, u mnie działa".

Sam proces skanowania jest skomplikowany, ale największy wpływ mają na niego następujące czynniki:

• Konstrukcja kodu QR
• Oświetlenie, odległość oraz kąt pod którym jest widoczny kod
• Stan kodu, w szczególności jakość nadruku oraz potencjalne zabrudzenia lub uszkodzenia
• Jakość aparatu i oprogramowanie w telefonie

Jedynym aspektem, który możemy kontrolować jest zwykle konstrukcja kodu QR. Musi ona uwzględniać i często kompensować wpływ pozostałych czynników. Załączone zdjęcie prezentuje plakat umieszczonym na wysokości 12 metrów. Konstrukcja kodu w zestawieniu z daną grafiką i lokalizacją stwarza problemy przy odczycie.

Plakat reklamowy z kodem QR. Warszawa, Nowolipki, 2024

Na co zwracać uwagę przy konstrukcji kodów QR

Małe kwadraty z których zbudowany jest kod QR nazywane są modułami. Ilość potrzebnych modułów wzrasta z ilością zakodowanych znaków. Dodatkowo kody QR mają zaszyty w sobie mechanizm korekcji błędów, którego poziom można określić przy tworzeniu kodu. Dzięki niemu kody nawet ze znacznymi uszkodzeniami cały czas działają. Bardzo usprawnia on również odczyt w złych warunkach, przy słabym oświetleniu lub pod znacznym kątem.

Korekcja błędów również wpływa na ilość modułów potrzebnych do budowy kodu. Przy niskim poziomie korekcji, aby zakodować 70 znaków, potrzeba 29x29 modułów. Przy najwyższym poziomie korekcji potrzeba aż 41x41 modułów dla takiej samej ilości znaków. Oznacza to, że kod o wysokim współczynniku korekcji zawiera dwa razy więcej modułów i sprawia wrażenie znacznie "gęstszego" .

Dwa kody z identyczną treścią i różnym poziomem korekcji błędów

Jeżeli mamy dużo miejsca to możemy stosować kody o wysokim współczynniku korekcji. Ale nie zawsze warto, ponieważ duży kod już ze względu na wielkość będzie niezawodny. Z kolei przy ograniczonej ilości miejsca wybór nie jest oczywisty, ponieważ małe nadruki bywają bardzo kłopotliwe.

Jeśli zamierzamy oznaczać produkty kodami QR, warto zdawać sobie sprawę z następujących zależności:

• Długość kodowanego tekstu wpływa na ilości modułów.
• Stopień korekcji błędów również wpływa na ilość modułów.
• Użycie grafik wewnątrz kodu (takich jako logo) jest de facto uszkodzeniem środkowej części kodu. Dzięki korekcji błędów kod cały czas działa.
• Margines dookoła kodu (tzw. quiet zone) zmniejsza ilość błędów przy odczycie.
• Użycie kontrastowych kolorów również zmniejsza ilość błędów przy odczycie.

Testowanie

Standardowe czarno-białe warianty są bardzo niezawodne. Jeśli jednak użyliśmy niestandardowych rozwiązań, to warto przeprowadzić testy z różnymi telefonami, przy zróżnicowanym oświetleniu i w warunkach jak najbardziej przypominających rzeczywiste. Szczególny nacisk należy położyć na działanie domyślnych aplikacje do zdjęć, ponieważ większość użytkowników właśnie z nich korzysta.

Logo wewnątrz kodu

Umieszczanie logo wewnątrz kodu QR jest bardzo popularne. Gdy mamy do czynienia z przekierowaniem na platformy takiej jak Facebook, Instagram, Google Maps czy LinkedIn pozwala to od razu poinformować odbiorcę, czego się spodziewać. Podobnie kod QR z ustawieniami sieci WiFi może zawierać odpowiednią ikonę. Bardzo duże znaczenie ma tu powszechna rozpoznawalności zamieszczonych grafik.

Logo nie może zajmować dużo więcej niż 20% powierzchni kodu. Nie powinno być ono również zbyt kontrastowe. Własne logo w kodach QR dobrze sprawdzi się, jeśli użyjemy go w prezentacjach lub materiałach reklamowych, o ile obraz będzie duży i wyraźny. W przypadku małych, kilkucentymetrowych nalepek i nadruków zwykle nie osiąga się zadowalających rezultatów.

Kod umieszczony na spodzie kartonu soku

Etykiety i ramki

Dodanie etykiety, ramki lub podpisu do kodu QR to zdecydowanie najlepsza metoda komunikacji z użytkownikiem. Pozwala jasno zasygnalizować, co otrzyma on po zeskanowaniu. Na rynku mamy do czynienia z olbrzymią ilością kodów na różnych produktach. Większość z nich nie oferuje prawie żadnej wartość. W efekcie wielu odbiorców je ignoruje. Jasny komunikat wskazujący dlaczego dany kod jest wartościowy może bardzo pomóc w tej sytuacji.

Podsumowanie

Jeśli posiadamy materiały dotyczące naszego produktu, to kody QR są doskonałym narzędziem, aby udostępnić je użytkownikom. Największe wyzwanie stanowi przekonanie odbiorców, że warto skorzystać z kodu umieszczonego na produkcie.

• Należy zadbać o to, aby użytkownik znalazł kod i nie miał wątpliwości, że jest on przeznaczony dla niego.
• Standardowe, czarno-białe kody o klasycznym kształcie są bezpiecznym i często właściwym wyborem.
• Etykiety i podpisy jasno wskazują odbiorcom dlaczego warto użyć kodu.

Co dalej?

Każdemu, kto chciałby lepiej zrozumieć jak działają kody QR i po co są w nich trzy duże kwadraty i czasem jeszcze kilka mniejszych szczerze polecam ten artykuł. Jest napisany bardzo przystępnie, choć dotyczy stricte technicznych tematów.

Listę prostych i bezpłatnych generatororów kodów QR online znajdziesz tu.

Jeżeli rozważasz oznaczanie swoich produktów kodami QR lub planujesz stworzyć strony wsparcia dla swoich produktów, koniecznie sprawdź rozwiązania oferowany przez support-card.com